Dłużnicy muszą liczyć się z utratą możliwości swobodnego dysponowania pieniędzmi zgromadzonymi na rachunku bankowym. Następuje to gdy do akcji wkracza komornik uzbrojony w nakaz zapłaty, lub organy takie jak np. Naczelnik Urzędu Skarbowego.

Brak możliwości wypłaty pieniędzy z konta to sytuacja która może spotkać osoby, które przez dłuższy czas nie spłacają swoich długów. Wierzyciele - osoby prywatne lub firmy po uzyskaniu nakazu zapłaty wraz z klauzulą wykonalności - poprzez zajęcie rachunku bankowego, mogą dochodzić spłaty należnych im pieniędzy.

Potocznie nazywa się to, że ?bank zablokował komuś konto?. W życiu sytuacja jest trochę bardziej złożona. Blokady konta bankowego dokonuje działający w imieniu wierzyciela komornik, wyposażony w tzw. tytuł wykonawczy, którym najczęściej jest wydany przez sąd prawomocny nakaz zapłaty lub wyrok. Bank, prowadzący konto jest jedynie wykonawcą polecenia komornika.

Jak to działa, najpierw komornik wysyła do banku zawiadomienie o zajęciu środków, bardzo w tym pomocny jest system OGNIVO. Bank sprawdza m.in. czy dane dłużnika na nakazie i dane posiadacza rachunku są tożsame. Jeżeli zawiadomienie jest prawidłowe, nie ma innej możliwości, bank musi umożliwić dokonanie egzekucji komorniczej, w razie gdyby bank nie zastosował się do wezwania komornika, mógłby zostać pociągnięty do odpowiedzialności za wyrządzoną przez to wierzycielowi szkodę.

Zawiadomienie o zajęciu rachunku bankowego komornik powinien wysłać także do dłużnika. Banki nie mają obowiązku informowania właściciela rachunku o tym, że nastąpiło zajęcie środków na jego koncie. Często więc zdarza się, że o zablokowaniu środków, posiadacz rachunku dowiaduje się, gdy próbuje wykonać jakąś operację, np. wypłacić pieniądze w bankomacie.

Co zajmuje komornik?

Zajęcie komornicze nie oznacza, że automatycznie egzekucji poddane zostają wszystkie środki znajdujące się na koncie, tu w obronie dłużnika działa art 53 prawa bankowego.
1. Środki pieniężne znajdujące się na rachunkach oszczędnościowych, rachunkach oszczędnościowo-rozliczeniowych oraz na rachunkach terminowych lokat oszczędnościowych jednej osoby, niezależnie od liczby zawartych umów, są wolne od zajęcia na podstawie sądowego lub administracyjnego tytułu wykonawczego do wysokości trzykrotnego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, bez wypłat nagród z zysku, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za okres bezpośrednio poprzedzający dzień wystawienia tytułu wykonawczego.
2. Środki pieniężne zgromadzone na rachunku oszczędnościowym, rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym oraz na rachunku terminowej lokaty oszczędnościowej prowadzonym dla kilku osób fizycznych są wolne od zajęcia do wysokości określonej w ust. 1, niezależnie od liczby współposiadaczy takiego rachunku.
Innymi słowy, dłużnik ma prawo wypłacić pieniądze z konta do wysokości kwoty wolnej od zajęcia

W przypadku osób fizycznych po przekroczeniu kwoty wolnej od zajęcia, egzekwowana jest kwota, co do której komornik prowadzi egzekucję oraz koszty egzekucji komorniczej. Koszty te ustala postanowieniem sam komornik i obejmują one wynagrodzenie komornika (tzw. opłatę stosunkową art 49 ukse)
1. W sprawach o egzekucję świadczeń pieniężnych komornik pobiera od dłużnika opłatę stosunkową w wysokości 15% wartości wyegzekwowanego świadczenia, jednak nie niższej niż 1/10 i nie wyższej niż trzydziestokrotna wysokość przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Jednakże w przypadku wyegzekwowania świadczenia wskutek skierowania egzekucji do wierzytelności z rachunku bankowego, wynagrodzenia za pracę, świadczenia z ubezpieczenia społecznego jak również wypłacanych na podstawie przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, zasiłku dla bezrobotnych, dodatku aktywizacyjnego, stypendium oraz dodatku szkoleniowego, komornik pobiera od dłużnika opłatę stosunkową w wysokości 8% wartości wyegzekwowanego świadczenia, jednak nie niższej niż 1/20 i nie wyższej niż dziesięciokrotna wysokość przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.
1a. W sprawach wymienionych w ust. 1 komornik ściąga opłatę od dłużnika proporcjonalnie do wysokości wyegzekwowanego świadczenia.
2. W sprawach o egzekucję świadczeń pieniężnych w przypadku umorzenia postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela oraz na podstawie art. 823 przesłanki umorzenia postępowania z mocy prawa Kodeksu postępowania cywilnego komornik pobiera od dłużnika opłatę stosunkową w wysokości 5% wartości świadczenia pozostałego do wyegzekwowania, jednak nie niższej niż 1/20 i nie wyższej niż dziesięciokrotna wysokość przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Jednakże w razie umorzenia postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela zgłoszony przed doręczeniem dłużnikowi zawiadomienia o wszczęciu egzekucji, komornik pobiera od dłużnika opłatę stosunkową w wysokości 1/20 przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.
2a. Przepisu ust. 2 nie stosuje się jeżeli dłużnik wykaże, że orzeczenie na którym oparto klauzulę wykonalności zostało uchylone lub zmienione w taki sposób, iż nie nadaje się do wykonania, utraciło moc lub tytuł wykonawczy został pozbawiony wykonalności z przyczyn innych niż zaspokojenie wierzyciela. Przepis ust. 4 stosuje się odpowiednio.
2b. Jeżeli wykazanie okoliczności, o których mowa w ust. 2a, nie było możliwe przed prawomocnym zakończeniem postępowania egzekucyjnego, dłużnik może złożyć wniosek o uchylenie postanowienia, o którym mowa w ust. 3, a w przypadku pobrania opłaty ? także o jej zwrot. W tym przypadku dłużnik obowiązany jest wykazać, że orzeczenie na którym oparto klauzulę wykonalności zostało uchylone lub zmienione w taki sposób, iż nie nadaje się do wykonania, utraciło moc lub tytuł wykonawczy został pozbawiony wykonalności z przyczyn innych niż zaspokojenie wierzyciela. Przepis ust. 4 stosuje się odpowiednio.
2c. Wniosek, o którym mowa w ust. 2b, wnosi się do komornika w terminie trzymiesięcznym; termin ten liczy się od daty uprawomocnienia się orzeczenia wywołującego skutki, o których mowa w ust. 2a, albo od dnia zaistnienia zdarzenia powodującego utratę mocy przez orzeczenie, na którym oparto klauzulę wykonalności.
3. W celu pobrania opłat, o których mowa w ust. 2, komornik wydaje postanowienie, w którym wzywa dłużnika do uiszczenia należności z tego tytułu w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia. Postanowienie po uprawomocnieniu się podlega wykonaniu w drodze egzekucji bez zaopatrywania w klauzulę wykonalności.
4. W przypadku niecelowego wszczęcia postępowania egzekucyjnego opłaty, o których mowa w ust. 1 i 2, uiszcza wierzyciel. W celu ich pobrania komornik wydaje postanowienie, w którym wzywa wierzyciela do uiszczenia należności z tego tytułu w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia. Postanowienie po uprawomocnieniu się podlega wykonaniu w drodze egzekucji bez zaopatrywania w klauzulę wykonalności.
5. W przypadku umorzenia postępowania egzekucyjnego z innych przyczyn, niż wskazane w ust. 2, komornik nie pobiera opłaty od tej części świadczenia, która nie została wyegzekwowana.
6. W przypadku gdy egzekwowane świadczenie zostało zabezpieczone przed wszczęciem postępowania egzekucyjnego, na poczet opłaty stosunkowej, o której mowa w ust. 1 i 2, komornik zalicza opłatę za wykonanie postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia, jeżeli pobrał ją od wierzyciela.
7. Dłużnik może złożyć wniosek o obniżenie wysokości opłat, o których mowa w ust. 1 i 2. W przypadku, o którym mowa w ust. 4, wniosek może złożyć wierzyciel.
8. Wniosek, o którym mowa w ust. 7, wnosi się w terminie 7 dni od dnia uzyskania informacji o ściągnięciu opłaty albo od dnia doręczenia postanowienia, o którym mowa odpowiednio w ust. 3 albo ust. 4.
9. Do wniosku, o którym mowa w ust. 7, stosuje się odpowiednio przepisy art 767-7674 Kodeksu postępowania cywilnego.
10. Po rozpoznaniu wniosku, o którym mowa w ust. 7, sąd może, uwzględniając w szczególności nakład pracy komornika lub sytuację majątkową wnioskodawcy oraz wysokość jego dochodów, obniżyć wysokość opłat, o których mowa w ust. 1 i 2.

wydatki poniesione w toku egzekucji (na przykład koszty korespondencji wysyłanej przez komornika) oraz koszty zastępstwa prawnego w przypadku, gdy wierzyciel jest reprezentowany w postępowaniu przez adwokata lub radcę prawnego.

Całość znajdujących się na koncie środków może zostać zablokowana, tylko wtedy, gdy komornik ma tytuł do zajęcia kwoty równej lub większej niż ilość pieniędzy znajdujących się na rachunku. Kwotą pozostającą ponad kwotę zajęcia, posiadacz rachunku w dalszym ciągu może swobodnie dysponować.

Komornik wzywa bank, by ten bez jego zgody nie wypłacał z rachunku klienta pieniędzy - oczywiście tylko do wysokości dokonanego zajęcia, to jest kwoty wynikającej z wyroku i kosztów- i do czasu przekazania całej zajętej kwoty komornikowi. Zajęcie obejmuje pieniądze:

znajdujące się na rachunku w momencie dokonania zajęcia, oraz te wpłacane później.

Jeżeli wierzytelność z rachunku bankowego została zajęta przez więcej niż jednego komornika, bank wstrzymuje się z przekazywaniem zajętych kwot komornikowi. Informacja o zaistniałej sytuacji ? czyli tak zwanym zbiegu egzekucji - zostaje przekazana komornikom prowadzącym poszczególne sprawy. Dopiero kiedy sąd zdecyduje, któremu komornikowi przekazać dalszą egzekucję wszystkich spraw danego dłużnika, bank zrealizuje dokonane na rachunku zajęcia i przekazuje zajęte kwoty właściwemu komornikowi.

Komornik, a tajemnica bankowa

Bank ma też obowiązek udzielenia komornikowi - jeżeli ten zwróci się z takim żądaniem - informacji objętych tajemnicą bankową, ale jedynie w zakresie niezbędnym do prowadzenia egzekucji komorniczej. Zgodnie z Rekomendacją Rady Prawa Bankowego przy Związku Banku Polskich z dnia 19 czerwca 2008 roku nie powinny być to informacje:

dotyczące osób trzecich,
dotyczące obrotów na rachunku w nieograniczonym przedziale czasowym.

Brak zajęcia wierzytelności z rachunku bankowego wyklucza możliwość udzielenia komornikowi jakiejkolwiek informacji o rachunkach danej osoby (dłużnika). Uprawnienia do żądania informacji o posiadaczu rachunku przysługują komornikowi wyłącznie wówczas, gdy do banku wpłynęło odpowiednie pismo (?zajęcie wierzytelności z rachunku bankowego?).

Jeżeli zajęto rachunek bankowy prowadzony w walucie obcej, bank przekazuje komornikowi należność w walucie polskiej przeliczonej według kursu kupna waluty obcej, w której prowadzony jest rachunek, ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski w dniu przekazania należności komornikowi.

• stopy procentowe
  Rada Polityki Pieniężnej zdecydowała się nie zmieniać poziomu st...
• raty malejące, raty równe
  Wybór banku który nas skredytuje, waluty w jakiej chcemy wziąć kre...
• ustawa o chwilówkach
  19.05 rząd przyjął projekt nowelizacji ustawy o nadzorze nad rynki...
• kredyt hipoteczny
  Osoby które zadłużają się na mieszkanie w złotych, powinny wzią...
• Rejestr Firm Pożyczkowych
  Aby zapewnić większe bezpieczeństwo dla klientów firm pożyczkowyc...
• pożyczka w sieci
  Jak pokazują badania przeprowadzone przez firmę Gemius Polacy cora...